از سامانه شهروند سپاری رونمایی می شود

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شهرداری مشهد، آنچه یک شهر را به سمت هوشمندی پیش می برد، صرفاً استفاده از ابزار الکترونیک و سیستم ارتباطاتی آن شهر نیست؛ بلکه نحوه برنامه ریزی و استفاده از این ابزار درجهت ارتقای سطح کیفی زندگی شهروندان یک شهر است.

در واقع هدف شهر هوشمند افزایش کیفیت زندگی شهری با رویکرد توسعه پایدار است. ایده ایجاد شهرهای هوشمند که بحث جدیدی در برنامه ریزی شهری است، در دو دهه اخیر مطرح شده است.

میان شهرداری هوشمند و شهرداری الکترونیکی تفاوت هایی وجود دارد به این معنا که در شهرداری الکترونیکی شدن تنها کاغذ از فرآیندهای اداری حذف می شود. اما هوشمندی به معنای بهینه شدن فرآیندها است. برخی اپلیکیشن‌ها، خدمات غیر حضوری یا اتوماسیون، یک شهرداری را هوشمند نمی‌کند بلکه یک شهرداری هوشمند دارای ساختمان هوشمند است و در آن فرآیند تعریف، انتخاب و انجام پروژه‌ها با مشارکت مردم و به صورت یکپارچه اجرا شود.

شهرداری هوشمند پایگاه و داشبورد اطلاعاتی دارد که قابل دسترسی است و از روش‌های تحلیلی بلادرنگ، اینترنت اشیا و تأثیر اطلاعات کلان و بلادرنگ در فرآیند تصمیم گیری استفاده می‌کند.

در سال 1398 شهرداری الکترونیک در سطح مناطق شهر مشهد راه‌اندازی شد که در نتیجه، خدمات الکترونیک قابل ارائه در اختیار شهروندان قرار گرفت؛ به گونه‌ای که برای پیگیری امور، به حضور شهروندان در شهرداری نیازی نبوده و افراد بتوانند خدمات مورد نظر را از طریق اینترنت دریافت کنند. در حال حاضر شهرداری مشهد به عنوان پیشگام در راستای تحقق شهرداری هوشمند به زودی از فاز اول پروژه شهر هوشمند تحت عنوان «شهروند سپاری» رونمایی خواهد کرد.

«شهروند سپاری» آماده بهره برداری است

مهدی اردکانی، مدیر پروژه شهرداری هوشمند مشهد در این زمینه اظهار می کند: شهرداری هوشمند محدود به یک حوزه خاص نیست و به دنبال هوشمند سازی تمامی حوزه های پاسخگویی در شهرداری است تا شهروندان مستقیما از طریق ارتباط مستقیم و بدون واسطه با سیستم های نرم افزاری و وب سایت های شهرداری پاسخ مورد نظر خود را دریافت کنند.

وی افزود: هوشمندسازی پدیده ای نیست که در بازه زمانی کوتاهی محقق شود؛ بلکه به مرور زمان رخ می دهد و مسلتزم طی کردن یک پروسه است. پیش زمینه هوشمند سازی، الکترونیکی سازی است که این امر در سال های گذشته، در اکثر حوزه های شهرداری رخ داده اما اینک به دنبال ایجاد مدلی هستیم تا شهروندان با عوامل انسانی مواجه نشده و در تعامل با سیستم جواب مورد نظر خود را دریافت کنند.

مدیر پروژه شهرداری هوشمند مشهد بیان کرد: شهرداری هوشمند یک مگا پروژه است و هم اکنون فاز اول آن تحت عنوان سامانه شهروندسپاری در حوزه شهرسازی آماده بهره برداری است.

وی بابیان اینکه در برخی حوزه‌ها فرایند کار پیچیده است و روند کار علاوه بر شهرداری به سازمان‌های دیگری نیز مربوط می‌شود، اضافه کرد: در چنین مواردی ازجمله حوزه شهرسازی و برخی حوزه‌های دیگر، موضوع «بهبود فرایند» را در پیش گرفتیم. در این خصوص تعداد تأییدها (امضاها) در مراحل مختلف کاهش یافت و یا ادغام شد که این کوتاه‌سازی، به‌طور میانگین تا حدود 30 درصد از گام‌های فرایندها را کاهش داده است. همچنین برای کاهش مدت‌زمان پاسخگویی، ارسال و ارجاع موازی را در نظر گرفتیم تا برخی مراحل یک پرونده که میسر است، به‌صورت هم‌زمان در مسیرهای مختلف پیش برود و سرعت حصول نتیجه افزایش ‌یابد.

مدیر پروژه شهرداری هوشمند مشهد تصریح کرد: یکی از نخستین مباحث در پروژه شهرداری هوشمند، ایجاد ساختار پشتیبانی متمرکز بوده است که شامل یک مرکز تماس تخصصی است. از این طریق خدمات هوشمند که شهرداری بر روی وب و یا در قالب اپلیکیشن‌های موبایلی ارائه می‌دهد پشتیبانی می‌شود که علاوه بر تماس تلفنی از طرق دیگری همچون پیامک، چت آنلاین با اپراتور، گذاشتن یادداشت و مواردی ازاین‌دست، آماده راهنمایی شهروندان خواهد بود.

یکی از شاخص‌های شهر هوشمند، حکمرانی هوشمند است

در ادامه محمدهادی مهدی‌نیا، رییس کمیسیون شهرسازی شورای اسلامی شهر مشهد اظهار کرد: با دستاوردهای خوبی که در حوزه فناوری اطلاعات و اینترنت اشیا در سطح جهان و نیز کشور ما اتفاق افتاده است، مفهوم شهر هوشمند در سطح آکادمیک و نیز در عرصه اجرایی بیشتر مطرح‌شده است. در ابتدای کار پنجمین دوره شورای اسلامی شهر مشهد، تحقق «شهر هوشمند» به‌عنوان یکی از شعارهای محوری موردتوجه قرار گرفت تا مشهد بتواند پیشتازی خود در این زمینه را حفظ کند، درنتیجه با انتخاب این شعار، خط‌مشی مدیریت شهری مشخص شد.

وی افزود: بخش عمده‌ای از مراجعات مردم به شهرداری‌ها در حوزه شهرسازی است، یکی از شاخص‌های شهر هوشمند، حکمرانی هوشمند است، بر این اساس درزمینهٔ پاسخگویی به شهروندان در حوزه شهرسازی، مواردی استحصال شد تا از طریق استفاده هر چه بیشتر از فناوری اطلاعات به سمت هوشمندتر شدن پیش برویم. سیستم یکپارچه شهرسازی نیز در همین راستا برای نخستین بار از شهرداری مشهد آغاز شد و در چارچوب دولت الکترونیک، به‌عنوان پایه‌ای برای شهر هوشمند قرار گرفت.

در هوشمند سازی نوعی خودکارسازی انجام می‌شود

عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه، فناوری اطلاعات و منابع انسانی شورای اسلامی شهر مشهد در خصوص تغییرات ناشی از هوشمند سازی شهری، بیان کرد: اقداماتی که در این زمینه صورت می‌گیرد در راستای شهروند سپاری است تا نقش عامل انسانی را در تصمیم‌گیری‌ها کاهش دهد و پاسخگویی از طریق سیستم و با استفاده از فناوری اطلاعات انجام شود. درنتیجه چون پاسخگویی خودکارسازی می‌شود، امکان شهروند سپاری و ارائه خدمات بر بستر وب و پاسخگویی خارج از فضای ساختمان‌های شهرداری نیز به وجود می‌آید.

مهدی نیا با ذکر مثال‌هایی از کاربرد این امر در سایر زمینه‌ها خاطرنشان کرد: در حوزه‌های دیگری همچون خدمات شهری می‌توان از ابزارهایی همچون سنسورها بهره برد. کما اینکه می‌توان برای آبیاری و نگهداری فضای سبز، شاخص‌هایی همچون رطوبت خاک و سایر عناصر لازم را از طریق سنسورها اندازه‌گیری کرد و اطلاعات آن‌ها را لحظه‌به‌لحظه دریافت کرد. درنتیجه سیستم با پایش و تحلیل وضعیت آن در هرلحظه، می‌تواند زمان لازم برای آبیاری را تشخیص دهد. این چیزی فراتر از دولت الکترونیک است؛ چراکه یک هوشمندی در سیستم وجود خواهد داشت که قادر به تشخیص است.

هوشمند سازی، موضوعی به شکل صفر و یک نیست که در یک نقطه به آن بررسی و سپس توقف داشته باشد بلکه مسیری است که در آن پیش می‌رویم. اما در این روند شهروندان می‌بینند که امور با استفاده از فناوری اطلاعات، باکیفیت بهتری اتفاق می‌افتد. البته یکی از پایه‌های اصلی این موضوع، شهروند هوشمند است. تا زمانی که شهروند نتواند از فضای اینترنت، اپلیکیشن‌های شهروندی، گوشی هوشمند و مواردی ازاین‌دست استفاده کند، هرچقدر ارکان دیگر هوشمند شود بازهم مؤثر نخواهد بود.

شیوع کرونا در کنار تمام دشواری‌های آن، سبب شد پول فیزیکی در کشور حتی برای افرادی که از کارت‌بانکی استفاده نمی‌کردند حذف شود و امروز شاهدیم حتی اقشار کم‌سواد و یا در سنین بالا نیز از ابزارهای جدیدتر در پرداخت استفاده می‌کنند. چنین مواردی به هوشمندی شهروندان کمک بسیاری می‌کند؛ چراکه آمادگی پیدا می‌کنند در اموری همچون استعلام ملک، اخذ پروانه و چنین مواردی از سامانه‌های مربوطه استفاده کند.

یکی از چالش‌های حوزه شهرسازی در سطح کلان، عدم مدیریت یکپارچه شهر است. مفهوم شهر هوشمند می‌تواند کمک کند که هرچند ارگان‌های مختلف در بعد فیزیکی با شهرداری اتصال ندارند ولی در فضای مجازی یکپارچگی بین آن‌ها اتفاق افتد و بانک‌های اطلاعاتی، GIS و SDI یکپارچه داشته باشند تا این چالش تبدیل به فرصت شود. مسئله دیگر این است که مقاومتی در برابر تغییر وجود دارد که با توجه به وجود قشر جوان و تحصیل‌کرده، باید سعی شود آن‌ها را در مسیر این تحول، همراه کنیم. کما اینکه در بحث آموزش آنلاین درنتیجه فشار شرایط همه‌گیری کرونا، به آن دست پیدا کردیم؛ درصورتی‌که در شرایط عادی شاید در یک بازه ده‌ساله هم به آن نمی‌رسیدیم. ازاین‌رو مقوله آموزش در این زمینه بسیار مهم است.

حوریه جمالی پور